Từ ngày 24- 29/5/2024, Cục Văn hóa cơ sở đã phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Phòng Văn hóa, Thông tin huyện Lạc Sơn (Hòa Bình) và Ủy ban nhân dân xã Nhân Nghĩa tổ chức Lớp tập huấn triển khai xây dựng mô hình bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Mường cho 100 học viên là cán bộ làm công tác văn hóa, đại diện các ban, ngành, đoàn thể và người dân xã Nhân Nghĩa, huyện Lạc Sơn. Nhằm triển khai các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; tuyên truyền nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân trong xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh; bồi dưỡng, nâng cao kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác văn hóa cơ sở; bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc thiểu số, đồng thời tăng cường đầu tư của Nhà nước, đẩy mạnh xã hội hóa huy động mọi nguồn lực cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị dân ca, dân vũ, dân nhạc của các dân tộc thiểu số tỉnh Hòa Bình, gắn với trong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.
Thông qua Lớp tập huấn, các học viên được các giảng viên truyền đạt, phổ biến nội dung các chuyên đề về quan điểm, định hướng và pháp bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của người dân địa phương trong xây dựng đời sống văn hóa cơ sở hiện nay; Hướng dẫn kỹ năng triển khai xây dựng mô hình sinh hoạt văn hóa cộng đồng tại thôn, bản và tổ chức truyền dạy các làn điệu dân ca, dân vũ đặc sắc của dân tộc Mường như: hát sắc bùa, rằng thường, bộ mẹng, ví đúm, hát ru, đồng dao...; Lồng nghép công tác giảng dạy với các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức của nhân dân trong việc giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người dân địa phương… Kết thúc lớp tập huấn, Cục Văn hóa cơ sở đã phối hợp với Phòng Văn hóa, Thông tin huyện Lạc Sơn tổ chức Chương trình Tổng kết đánh giá kết quả triển khai mô hình và ra mắt Câu lạc bộ gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Mường, xã Nhân Nghĩa; bàn giao hỗ trợ trang phục, đạo cụ, nhạc cụ cho câu lạc bộ duy trì sinh hoạt, phục vụ các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Tổ chức chương trình giao lưu văn nghệ giữa các mô hình Câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ truyền thống trên địa bàn xã nhân Nghĩa và thị trấn Vụ Bản huyện Lạc Sơn trình diễn các tiết mục văn nghệ mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc Mường huyện Lạ Sơn như: Màn trình tấu Chiêng Mường (Âm vang bản Mường), Bài múa “Nét hoa văn đất Mường”, múa “Xênh tiền”, Hát ru, hát đối đáp của các diễn viên, nghệ nhân xã Nhân Nghĩa; bài “Hòa tấu chiêng điệu cổ”, múa “Chai điệu cổ” của Câu lạc bộ Phố Mường Cháy (huyện Lạc Sơn)… đã để lại ấn tượng sâu sắc trong đối với người dân địa phương.
Tuy nhiên, qua việc triển khai mô hình Ban tổ chức cũng đã chỉ ra những khó khăn, hạn chế trong công tác tổ chức, duy trì các mô mình câu lạc bộ giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống ở địa phương hiện nay như: nhiều giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Mường đang có xu hướng mai một, thất truyền; số lượng nghệ nhân dân gian ít, những nghệ nhân giỏi âm hiểu các giá trị văn hóa truyền thống thì phần lớn đã cao tuổi, sức yếu, cùng với đó là không gian trình diễn dân gian ngày càng bị thu hẹp. Giới trẻ hiện nay không say mê, kế tục nghệ thuật dân gian truyền thống của dân tộc mình như trước; việc phân bổ kinh phí các chương trình mục tiêu về phát triển văn hóa còn thấp, chưa được kịp thời theo kế hoạch đề ra.
Do vậy, duy trì và phát huy hiệu quả mô hình, Cục Văn hóa cơ sở đề nghị cấp ủy, chính quyền địa phương tiếp tục quan tâm, duy trì, chỉ đạo và tạo điều kiện để Câu lạc bộ được tham nhiều hơn nữa các hoạt động văn hóa, văn nghệ của địa phương; phát huy vai trò của các ban, ngành, đoàn thể xã, các nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng và thế hệ trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống thống của cộng đồng; đẩy mạnh xã hội hóa huy động mọi nguồn lực cho bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, đặc biệt là các làn điệu dân ca, dân vũ dân nhạc của các dân tộc Mường gắn với phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh./.
Duy Chiến